قرآن و عوامل رویکرد به خشونت

شرح عوامل خشونت از دیدگاه قرآن است. نویسنده، بانگاهی به نظرات ابن خلدون، مارکس، داروین، اسپینوزا، اگوست کنت، اسپنسر و ماکس وبر درباره خشونت، قدر مشترک تمامی آنها را در نادیده انگاری اراده انسان در برابر عوامل تأثیر گذار جبری قلمداد کرده و این در حالی است که قرآن آدمی را شرور بالذّات و دارای سرشت خشونت گر نمی شناسد و رفتارهای پرخاش جویانه و خشن انسانها را در علل و عوامل بیرونی جست و جو می کند. سپس تفاوت های فرهنگی را به عنوان یکی از عوامل خشونت مورد بررسی قرار داده و نظریه نسبی گرایی را از منظر رهیافت نظری و عقلانی نقد کرده و با استفاده از آیات قرآن بر زیست جمعی امن و دور از خشونت در عین اختلاف پیروان هر یک از ادیان به آموزه ها و معارف دینی خویش تأکید کرده و ویژگی های جامعه توحیدی آینده تاریخ را برشمرده است. دومین عامل خشونت را کاستی های معنوی و در نتیجه تمایل انسان معاصر به سوی اخلاق سودجویانه و خود گروانه دانسته و با استناد به آیات و روایات مهم ترین علت رواج خشونت را، فساد افراد جامعه توصیف کرده که در نتیجه سستی بنیادهای ارزشی و اخلاقی بروز می کند. از منظر قرآن، جامعه نامتعادل از حیث اقتصاد و معیشت، آبستن خشونت است. از این رو، نویسنده، فقدان عدالت اجتماعی را سوّمین عامل خشونت بیان کرده است. از سوی دیگر، قرآن افزون بر یاد کرد نقش نژادگرایی در فرایند خشونت و نکوهش آن، بر مبدأ یگانه آفرینش انسانها تأکید ورزیده است. نویسنده، در پایان نیز عوامل دیگر خشونت را از جمله خود محوری، رشک بردن، مهر ورزیدن و تغذیه ناپاک را از منظر قرآن مورد بررسی قرار داده است.